Viêm gan B có nguy hiểm không? Những điều bạn cần biết

Bạn thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, chán ăn và vàng da? Đừng chủ quan, bạn có thể đang mắc phải viêm gan B. Đây là một căn bệnh gan nguy hiểm, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan.

Bệnh viêm gan B là gì?

Viêm gan B là một bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus viêm gan B (HBV). Căn bệnh này ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng gan và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như suy gan và tử vong. 

Virus viêm gan B vẫn là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có hơn 2 tỷ người đã bị nhiễm virus viêm gan B, trong đó khoảng 400 triệu người mắc viêm gan B mạn tính, với 1,5 triệu ca nhiễm mới mỗi năm. Ở Việt Nam, tỷ lệ người nhiễm virus viêm gan B chiếm khoảng 20% dân số.

Viêm gan B mạn tính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như suy gan, xơ gan, và ung thư gan. Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai và tỷ lệ chữa khỏi hoàn toàn viêm gan B mạn tính vẫn còn khá thấp. 

Vì vậy, việc ngăn ngừa nhiễm virus viêm gan B, phát hiện sớm, theo dõi và điều trị khi cần thiết là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan và suy gan.

Những triệu chứng của viêm gan B

Viêm gan B là một bệnh có triệu chứng không rõ ràng, khiến người bệnh khó nhận biết. Nhiều người bị nhiễm viêm gan B mà không hề hay biết. Mặc dù không có triệu chứng cụ thể, virus viêm gan B vẫn có thể gây tổn thương nặng nề đến gan sau một thời gian âm ỉ phát triển. Vì vậy, để nhận biết bệnh viêm gan B, bạn cần chú ý đến các triệu chứng sau:

Cơ thể mệt mỏi và chán ăn: Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi và ăn uống không ngon miệng.

Đau nhức xương khớp: Cảm giác đau nhức khớp xương có thể xảy ra.

Buồn nôn và nôn mửa: Triệu chứng này xuất hiện thường xuyên và gây khó chịu.

Nước tiểu màu vàng sẫm: Nước tiểu có màu vàng đậm hơn bình thường.

Đau bụng: Đặc biệt là đau ở vùng hạ sườn phải.

Phân màu xanh xám hoặc sẫm màu: Màu phân có thể thay đổi, trở nên xanh xám hoặc đậm màu.

Rối loạn tiêu hóa: Người bệnh thường xuyên gặp vấn đề về tiêu hóa.

Vàng da và vàng mắt: Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất của bệnh viêm gan B, khi da và mắt trở nên vàng.

Xuất huyết dưới da: Hiện tượng chảy máu dưới da có thể xảy ra.

Sưng và chướng bụng: Bụng có thể bị sưng và chướng, gây cảm giác khó chịu.

Nếu viêm gan B không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành các biến chứng nghiêm trọng như suy gan, xơ gan cổ trướng hoặc ung thư gan, đe dọa sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Do đó, việc nhận biết sớm và theo dõi tình trạng bệnh là vô cùng quan trọng.

Con đường lây nhiễm viêm gan B

Virus viêm gan B (HBV) có cơ chế lây nhiễm tương tự như virus HIV nhưng với một số đặc điểm riêng biệt khiến nó nguy hiểm hơn cả virus HIV. Trong khi virus HIV không thể tồn tại lâu ngoài cơ thể và không lây nhiễm trong môi trường tự nhiên, virus viêm gan B có thể sống ngoài tự nhiên ít nhất 7 ngày và vẫn có khả năng xâm nhập vào cơ thể người không được tiêm vaccine phòng ngừa.

Virus viêm gan B lây nhiễm chủ yếu qua ba con đường chính: đường máu, quan hệ tình dục, và từ mẹ sang con. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khả năng lây nhiễm của virus viêm gan B cao gấp 50-100 lần so với virus HIV. Dưới đây là chi tiết về ba con đường lây nhiễm này:

Lây từ mẹ sang con

Trong quá trình sinh: Phụ nữ mang thai bị viêm gan B có thể truyền bệnh sang con khi sinh. Đây là con đường lây truyền phổ biến nhất của HBV trên toàn thế giới, được gọi là lây truyền dọc. Nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con cao hơn ở những phụ nữ có tải lượng virus HBV cao trong máu. 

Nếu không có biện pháp phòng ngừa, nguy cơ lây truyền có thể dao động từ 70% đến 90% đối với các bà mẹ có tải lượng virus HBV cao (hoặc HBeAg dương tính) và từ 10% đến 40% đối với những người có HBeAg âm tính.

Phòng ngừa lây truyền: Phụ nữ mang thai có tải lượng HBV DNA cao cần được điều trị dự phòng kháng virus trong thai kỳ để ngăn ngừa lây truyền từ mẹ sang con và bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi bị nhiễm bệnh.

Lây qua đường máu

Truyền máu và tiêm: Virus viêm gan B có thể dễ dàng lây qua truyền máu, tiêm chích, hoặc xăm hình nếu dụng cụ không được khử trùng đúng cách.

Dùng chung đồ cá nhân: Sử dụng chung dao cạo râu, bàn chải đánh răng, hoặc các vật dụng cá nhân khác với người bị nhiễm viêm gan B cũng có thể dẫn đến lây nhiễm.

Lây qua quan hệ tình dục

Quan hệ tình dục không an toàn: Quan hệ tình dục với người bị nhiễm viêm gan B mà không sử dụng các biện pháp phòng tránh an toàn có thể dẫn đến nguy cơ lây nhiễm cao. Virus viêm gan B có thể lây qua tất cả các hình thức quan hệ tình dục, bất kể là quan hệ khác giới hay đồng giới.

Virus viêm gan B là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe toàn cầu. Việc hiểu rõ các con đường lây nhiễm và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng.

Cách điều trị viêm gan B

Nếu nghi ngờ mình đã tiếp xúc với virus viêm gan B và không chắc chắn về tình trạng tiêm phòng, người bệnh cần nhanh chóng liên hệ với bác sĩ. Việc tiêm globulin miễn dịch trong vòng 12 giờ sau khi tiếp xúc với virus có thể giúp ngăn ngừa việc mắc bệnh.

Điều trị viêm gan siêu vi B cấp tính

Viêm gan B cấp tính thường chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và có thể tự khỏi mà không cần điều trị bằng các phương pháp y khoa. Trong trường hợp này, bác sĩ thường khuyến nghị:

Nghỉ ngơi đầy đủ: Giúp cơ thể phục hồi và chống lại nhiễm trùng.

Dinh dưỡng cân bằng: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng để hỗ trợ hệ miễn dịch.

Uống nhiều nước: Giữ cơ thể luôn được cung cấp đủ nước để loại bỏ độc tố.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần dùng thuốc kháng virus hoặc nhập viện để ngăn ngừa các biến chứng.

Điều trị viêm gan B mãn tính

Đối với viêm gan B mãn tính, hầu hết người bệnh cần điều trị suốt đời để giảm nguy cơ biến chứng và ngăn ngừa lây nhiễm cho người khác. Các phương pháp điều trị bao gồm:

Thuốc ức chế sao chép virus viêm gan B

Entecavir 0,5mg và Tenofovir (TDF300mg, TAF25mg): Giúp làm chậm khả năng gây hại cho gan và kiểm soát sự phát triển của virus. Các thuốc này được sử dụng theo đường uống.

Thuốc tiêm interferon

Interferon: Kích thích hệ miễn dịch tiêu diệt virus và các tế bào bị nhiễm. Tuy nhiên, thuốc tiêm interferon có thể gây ra tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, mệt mỏi, chán ăn, và khó thở.

Ghép gan

Trong trường hợp gan bị tổn thương nghiêm trọng (xơ gan giai đoạn cuối), ghép gan có thể được đề nghị. Ghép gan là quá trình thay thế một phần hoặc toàn bộ gan hư hỏng bằng gan khỏe mạnh từ người hiến.

Lưu ý trong sinh hoạt và ăn uống để hạn chế viêm gan tiến triển

Bệnh nhân viêm gan B cần xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh để hạn chế sự tiến triển của bệnh và ngăn ngừa biến chứng:

Dinh dưỡng cân bằng: Bổ sung thực phẩm giàu đạm tốt (cá, sữa tươi, các loại đậu), ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, và trái cây.

Thức ăn mềm và dễ tiêu hóa: Chọn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa để giảm gánh nặng cho gan.

Tránh thực phẩm có hại: Không ăn thực phẩm chiên rán, nhiều dầu mỡ, thực phẩm có nhiều cholesterol (nội tạng động vật, lòng đỏ trứng, tôm), và thực phẩm có tính nóng (thịt dê, baba, thịt chó). Hạn chế ăn thức ăn nhiều đường, mặn, cay hoặc chưa nấu chín.

Kiêng rượu bia và chất kích thích: Những chất này gây hại trực tiếp cho gan và cần được tránh hoàn toàn.

Tiêm phòng viêm gan A và xét nghiệm viêm gan C: Để đảm bảo không bị nhiễm thêm các loại virus khác.

Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm nguy cơ các bệnh lý liên quan đến gan.

Vận động nhẹ nhàng, thường xuyên: Giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch.

Giữ tâm trạng thoải mái: Tránh lo âu, căng thẳng để hỗ trợ quá trình hồi phục.

Thận trọng với thuốc và thảo dược: Thông báo với bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc kê đơn, chất bổ sung, hoặc thảo dược nào để tránh tương tác gây hại cho gan.

Việc tuân thủ các biện pháp điều trị và phòng ngừa này sẽ giúp bạn quản lý tốt bệnh viêm gan B và bảo vệ sức khỏe gan của mình một cách hiệu quả.

Cách phòng tránh viêm gan B hiệu quả

Hiện nay, tiêm vắc xin phòng viêm gan B được coi là phương pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh. Đối với những trường hợp đã chuyển sang giai đoạn mãn tính, việc dùng thuốc chỉ giúp kiểm soát tình trạng virus viêm gan B trong cơ thể. 

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nên tiêm vắc xin viêm gan B đầu tiên càng sớm càng tốt, trong vòng 24 giờ sau khi sinh, tiếp theo là 2 hoặc 3 liều với khoảng cách tối thiểu là 4 tuần giữa các liều.

Ngoài việc tiêm vắc xin, bạn cũng nên tham khảo một số biện pháp phòng tránh viêm gan B sau đây:

Quan hệ tình dục an toàn: Duy trì mối quan hệ tình dục chung thủy và sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ lây nhiễm virus viêm gan B.

Khám sức khỏe định kỳ: Thường xuyên kiểm tra sức khỏe để phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh, theo dõi và điều trị khi cần thiết.

Kiểm tra trước khi mang thai: Cả hai vợ chồng nên kiểm tra sức khỏe để xác định có bị nhiễm virus viêm gan B không trước khi quyết định mang thai.

Chăm sóc thai phụ: Thai phụ cần thăm khám định kỳ trong suốt quá trình mang thai để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh và giảm nguy cơ lây truyền viêm gan B cho con.

Băng kín các vết thương hở: Để tránh lây nhiễm virus viêm gan B, hãy luôn băng kín các vết thương hở.

Không dùng chung bơm kim tiêm: Tuyệt đối không sử dụng chung bơm kim tiêm với người khác. Luôn sử dụng bơm kim tiêm mới và đã được vô trùng.

Tránh tiếp xúc trực tiếp với máu và chất dịch cơ thể: Không tiếp xúc trực tiếp với máu, các vết thương hở, hoặc chất dịch của người khác nếu không sử dụng dụng cụ bảo vệ.

Chọn cơ sở uy tín cho các dịch vụ y tế: Không xăm hình, làm răng, châm cứu, xăm mắt, xăm môi tại những cơ sở không uy tín và không đảm bảo an toàn.

Không dùng chung vật dụng cá nhân: Tránh dùng chung các vật dụng cá nhân như bàn chải đánh răng, kìm bấm móng, dao cạo râu với người khác.

Hướng dẫn trẻ cách phòng tránh: Các bậc cha mẹ cần dạy trẻ cách phòng tránh viêm gan B từ sớm để bảo vệ sức khỏe của chúng.

Việc tuân thủ các biện pháp phòng tránh này không chỉ giúp bạn và gia đình tránh xa nguy cơ mắc viêm gan B mà còn góp phần kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của virus trong cộng đồng.

Viêm gan B là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa. Để bảo vệ bản thân và cộng đồng, hãy tiêm phòng đầy đủ vắc xin viêm gan B, thực hiện các biện pháp phòng tránh lây nhiễm, và khám sức khỏe định kỳ.