Cách phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục mà bạn nên biết

Các bệnh lây qua đường tình dục (STD) là mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng trên toàn thế giới. Những bệnh này thường lây nhiễm thông qua quan hệ tình dục không an toàn. Việc thiếu thông tin và hiểu biết về các dấu hiệu và nguy cơ của STD có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

 Bệnh lây qua đường tình dục (STD) là gì?

Một bệnh lây qua đường tình dục (STD) là một tình trạng bệnh lý được truyền từ người này sang người khác thông qua quan hệ tình dục. Một người có thể bị nhiễm STD khi thực hiện quan hệ tình dục, bao gồm quan hệ âm đạo, hậu môn, hoặc miệng mà không sử dụng bao cao su, hoặc khi quan hệ với người đã nhiễm STD.

Bệnh lây qua đường tình dục còn được gọi là nhiễm trùng lây qua đường tình dục (STI) hoặc bệnh hoa liễu. Điều này không có nghĩa là tình dục là con đường duy nhất để lây truyền STD. Tùy thuộc vào từng loại STD, nhiễm trùng có thể được truyền qua việc dùng chung kim tiêm và thông qua việc cho con bú.

Các bệnh lây qua đường tình dục là những bệnh lý nghiêm trọng cần được điều trị y tế. Ví dụ, HIV là một bệnh lây qua đường tình dục không thể chữa khỏi và có thể gây tử vong. Bằng cách tìm hiểu thêm về các bệnh lây qua đường tình dục, bạn có thể hiểu cách bảo vệ bản thân.

STD có thể lây lan qua quan hệ âm đạo, hậu môn hoặc miệng. Bệnh trichomonas có thể lây nhiễm qua tiếp xúc trực tiếp với các vật dụng ẩm ướt như khăn tắm, quần áo ướt, hoặc bệ toilet, nhưng thường lây truyền qua quan hệ tình dục.

Các bệnh lây qua đường tình dục phổ biến và dễ mắc

Mặc dù các bệnh lây qua đường tình dục khá phổ biến, dưới đây là một số bệnh lây qua đường tình dục phổ biến nhất mà bạn nên biết.

Virus papilloma ở người (HPV)

Virus papilloma ở người (HPV) là một loại virus có thể truyền từ người này sang người khác thông qua hoạt động tình dục hoặc tiếp xúc da kề da. Có nhiều chủng virus khác nhau. Một số trong số này nguy hiểm hơn những chủng khác.

Cả nam và nữ đều dễ bị nhiễm bệnh nhất khi họ bắt đầu quan hệ tình dục lần đầu. HPV lây truyền qua đường tình dục, mặc dù nó không cần quan hệ tình dục thâm nhập. Tiếp xúc giữa da với cơ quan sinh dục là một cơ chế truyền bệnh đã biết.

HPV có nhiều dạng, nhiều dạng trong số đó hoàn toàn vô hại. Các trường hợp nhiễm HPV thường tự khỏi sau vài tháng kể từ khi bị nhiễm, và 90% các trường hợp sẽ tự khỏi trong vòng hai năm. Trong một số ít trường hợp, một số loại nhiễm trùng HPV có thể tồn tại và phát triển thành ung thư cổ tử cung.

Bệnh chlamydia

Quan hệ tình dục bằng miệng không an toàn và quan hệ tình dục không dùng bao cao su là những phương pháp phổ biến nhất để lây nhiễm chlamydia. Tuy nhiên, nó không cần sự thâm nhập để bị nhiễm. Vi khuẩn có thể lây lan bằng cách cọ xát các bộ phận sinh dục vào nhau. Nó cũng có thể bị lây qua đường quan hệ tình dục qua hậu môn.

Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm chlamydia từ mẹ của mình khi sinh. Mặc dù xét nghiệm tiền sản thường bao gồm xét nghiệm chlamydia, nhưng luôn là một ý tưởng tốt để kiểm tra lại với bác sĩ phụ khoa trong lần khám thai đầu tiên.

Herpes

Herpes là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất và có thể lây nhiễm qua tất cả các hình thức quan hệ tình dục, thậm chí chỉ là tiếp xúc đơn giản. Herpes miệng có thể gây ra mụn rộp hoặc vết loét lạnh trên môi, trong hoặc xung quanh miệng. 

Herpes sinh dục có thể gây ra các vết loét, mụn nước, ngứa ở vùng sinh dục hoặc thậm chí là vấn đề khi đi tiểu. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, virus không biểu hiện triệu chứng nào và người mắc có thể không nhận thức được mình đang mang virus. 

Có các loại thuốc giúp làm giảm triệu chứng của herpes và hạn chế sự lây truyền. Tuy nhiên, một khi virus đã xâm nhập vào cơ thể, không có phương pháp chữa trị dứt điểm để loại bỏ nó.

Viêm gan

Viêm gan B và viêm gan C gây ra viêm gan và có thể dẫn đến tử vong. Bệnh thường lây qua đường máu và các chất dịch cơ thể, do đó dễ lây nhiễm qua quan hệ tình dục không an toàn hoặc khi dùng chung kim tiêm với người nhiễm bệnh. Các triệu chứng ban đầu có thể bao gồm cảm giác ốm yếu, buồn nôn, nôn mửa, sốt, hoặc nước tiểu sẫm màu. 

Nếu không được điều trị, bệnh có thể phát triển thành viêm gan mạn tính, âm ỉ một thời gian và dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan. Hiện nay, tiêm vaccine phòng viêm gan đã trở nên phổ biến cho trẻ em ở nhiều quốc gia. Những người chưa tiêm vaccine, nam giới quan hệ đồng tính, người sử dụng ma túy và thậm chí người sống chung với người nhiễm bệnh có nguy cơ mắc viêm gan cao hơn.

HIV/AIDS

Virus gây suy giảm miễn dịch ở người, hay HIV, là bệnh lây truyền qua đường tình dục nguy hiểm nhất. HIV gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS), virus này gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ thống miễn dịch, dẫn đến tử vong do nhiễm các bệnh khác. HIV lây truyền qua đường máu, dịch tiết âm đạo và trực tràng, tinh dịch, và sữa mẹ. 

Những người có nguy cơ phơi nhiễm virus cao bao gồm các cặp đôi đồng tính nam và những người sử dụng chung kim tiêm. Hơn 1,5 triệu người trên thế giới tử vong vì HIV mỗi năm, do đó, việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh lây nhiễm là vô cùng quan trọng. Quan hệ tình dục an toàn với bạn tình lâu dài và sử dụng bao cao su là những nguyên tắc cơ bản giúp bạn ngăn ngừa virus.

Bệnh giang mai

Bệnh giang mai là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn lây lan chủ yếu qua quan hệ tình dục. Một vết loét không đau ở bộ phận sinh dục, trực tràng hoặc miệng báo hiệu sự bắt đầu của bệnh. Tiếp xúc với các vết loét này trên da hoặc niêm mạc lây truyền bệnh giang mai từ người này sang người khác.

Sau lần nhiễm trùng đầu tiên, vi khuẩn giang mai có thể nằm im (không hoạt động) trong cơ thể bạn hàng thập kỷ trước khi tái hoạt động. Trong một số trường hợp, một mũi tiêm penicillin có thể được sử dụng để điều trị giang mai giai đoạn đầu. 

 Nếu bạn không được điều trị bệnh giang mai, nó có thể gây tổn hại cho tim, não và các cơ quan khác của bạn, và thậm chí có thể giết chết bạn. Bệnh giang mai cũng có thể được truyền từ mẹ sang con chưa sinh của họ.

Trichomoniasis

Trichomoniasis là một bệnh nhiễm trùng rất phổ biến, ảnh hưởng đến hơn 8 triệu người Mỹ mỗi năm. Nó khó chẩn đoán vì bệnh thường không có triệu chứng, đặc biệt là ở nam giới. 

Phụ nữ có thể gặp các triệu chứng như dịch tiết âm đạo không bình thường, ngứa hoặc sưng ở vùng sinh dục, đi tiểu thường xuyên và (hoặc) đau rát khi tiểu tiện. Trichomoniasis dễ điều trị nhưng cũng có thể dẫn đến các biến chứng như viêm âm đạo. Sử dụng bao cao su có thể giảm đáng kể nguy cơ lây truyền.

Nhiễm nấm âm đạo

Nhiễm nấm âm đạo là do một loại nấm trong vùng âm đạo gây ra. Đây là một vấn đề rất phổ biến. Chúng thường gây khó chịu như phát ban, ngứa, đau và rát. Tuy nhiên, hầu hết không nghiêm trọng như cảm giác khó chịu mà chúng gây ra.

Loại nấm gây nhiễm nấm là Candida Albicans. Khi chúng phát triển vượt mức thông thường, các triệu chứng sẽ xuất hiện. Giải pháp là khôi phục sự cân bằng trong âm đạo. Bằng cách đó, những loại nấm không mong muốn sẽ trở lại bình thường. Bạn có thể mua kem chống nấm không cần đơn để giải quyết vấn đề.

Viêm âm đạo do vi khuẩn

Âm đạo chứa đầy vi khuẩn. Khi mọi thứ đều ổn, phần lớn là vi khuẩn có lợi. Tuy nhiên, vi khuẩn có hại có thể khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng, gây ra viêm âm đạo do vi khuẩn. Vấn đề này thường xảy ra ở phụ nữ có quan hệ tình dục thường xuyên và với nhiều bạn tình. 

Thường thì nó không có triệu chứng, và khi có triệu chứng, chỉ là dịch tiết âm đạo có mùi đặc trưng. Đôi khi nó nhẹ đến mức phụ nữ không nhận ra. Những vấn đề nhẹ thường tự biến mất sau vài ngày mà không cần điều trị. Những trường hợp nghiêm trọng cần điều trị bằng kháng sinh.

Nhiễm nấm ở nam giới

Nhiễm nấm thường gặp ở phụ nữ, nhưng nam giới cũng có thể mắc phải ở vùng sinh dục. Nấm Candida Albicans là nguyên nhân gây ra những vấn đề này. Chúng có thể xảy ra khi bạn quan hệ tình dục không an toàn với một phụ nữ bị nhiễm nấm âm đạo, được gây ra bởi cùng một loại nấm. 

Tuy nhiên, còn có các yếu tố nguy cơ khác. Có một lượng nấm nhất định là bình thường. Sự phát triển quá mức là nguyên nhân gây ra vấn đề. Các triệu chứng bao gồm ngứa và đỏ ở vùng dương vật và thậm chí là đau. Việc điều trị đơn giản, nhưng bạn cần chẩn đoán chính xác.

Viêm quy đầu

Viêm quy đầu là một bệnh ảnh hưởng đến dương vật. Vấn đề này thường gặp ở nam giới chưa cắt bao quy đầu. Phần da bao phủ đầu dương vật cần được vệ sinh sạch sẽ để tránh bệnh. Nhiễm trùng này thường tấn công những người bị tiểu đường, viêm khớp phản ứng hoặc hội chứng Reiter. Nó cũng có thể là kết quả của một phản ứng dị ứng với một số loại thuốc như aspirin hoặc tetracycline. 

Nhiễm trùng biểu hiện qua sưng, ngứa và đỏ. Đau cũng thường gặp và dịch tiết ở đầu dương vật có thể có mùi khó chịu. Những trường hợp nặng gây đau khi đi tiểu và vấn đề khi cương cứng.

Virus Cytomegalovirus (CMV)

Cytomegalovirus hoặc CMV là một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua virus. Bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc bệnh. Nó có thể bị nhiễm qua các loại dịch, từ nước bọt đến nước tiểu, tinh dịch, máu và sữa mẹ. Khi bạn bị nhiễm virus CMV, không thể quay lại. 

Nếu bạn có sức khỏe tốt, nó thường không hoạt động và bạn sẽ không gặp vấn đề gì. Tuy nhiên, khi hệ miễn dịch của bạn yếu, hoặc nếu bạn mắc các bệnh lý khác, Cytomegalovirus có thể gây ra các biến chứng khác. Thậm chí trẻ sơ sinh cũng có thể phát triển bình thường. Hãy đi khám bác sĩ để được điều trị thích hợp và nghỉ ngơi đầy đủ.

Mycoplasma

Mycoplasma là một dạng tấn công của vi khuẩn. Có nhiều loại Mycoplasma (hơn 100), tùy thuộc vào khu vực phát triển của chúng. Phương thức hoạt động của chúng là xâm nhập vào màng của mỗi tế bào. 

Là một sinh vật đơn bào, chúng sống bằng cách hút dinh dưỡng từ tế bào vật chủ. Một trong những loại phổ biến nhất của Mycoplasma là Mycoplasma Genitalia. Nó lây nhiễm vào đường tiết niệu của cả nam và nữ. Khi kết hợp với Mycoplasma Pneumoniae, hậu quả ảnh hưởng đến toàn cơ thể. 

Đây là nguyên nhân gốc rễ của các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng trong hệ hô hấp. Các vấn đề khác bao gồm vấn đề về tim, các vấn đề với thiết bị cấy ghép, đau khớp và rối loạn hệ thần kinh trung ương.

Mononucleosis (Mono)

Mononucleosis hoặc đơn giản là Mono là một bệnh do virus EBV (Epstein-Barr Virus) gây ra. Nó lây lan qua nước bọt, dịch mũi và nước mắt. Đây không phải là một vấn đề nghiêm trọng, trừ khi bạn có hệ miễn dịch yếu. Hầu hết mọi người đều mắc bệnh này, và ít ai biết về nó. Các triệu chứng rất mơ hồ và thường bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường. 

Chúng bao gồm mệt mỏi, đau họng, sưng hạch, yếu đuối tổng quát, mệt mỏi và đôi khi là sốt cao. Xét nghiệm máu có thể xác nhận chẩn đoán. Cách lây nhiễm phổ biến nhất là hôn người khác. Các cách khác để mắc bệnh là dùng chung cốc, bàn chải đánh răng hoặc muỗng.

Phòng ngừa bệnh lây qua đường tình dục như thế nào?

Bạn có thể giúp ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục bằng cách

• Không quan hệ tình dục
• Chỉ quan hệ tình dục với một người không bị nhiễm bệnh
• Luôn sử dụng bao cao su latex cho nam giới trong khi quan hệ tình dục

Hãy nhớ rằng mặc dù bao cao su có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục, nhưng chúng không phải là tuyệt đối an toàn.

Những người được chẩn đoán mắc bệnh lây qua đường tình dục có thể được liên hệ bởi cơ quan y tế địa phương để bạn tình của họ có thể được đánh giá và điều trị.

Hầu hết các bác sĩ đều khuyên bệnh nhân thông báo cho bạn tình nếu họ mắc bệnh lây qua đường tình dục để bạn tình của họ có thể tìm kiếm sự chăm sóc y tế.

Điều này được thực hiện vì hai lý do. Thứ nhất, một số bệnh lây qua đường tình dục là những nhiễm trùng khá âm thầm và có thể được truyền đi mà không bị phát hiện giữa các bạn tình. Ví dụ, chlamydia có thể không gây ra triệu chứng ở tất cả những người bị nhiễm; tuy nhiên, tác động của vi khuẩn này có thể dẫn đến vô sinh, đặc biệt là ở phụ nữ. Thứ hai, các bệnh lây qua đường tình dục được coi là mối đe dọa đối với sức khỏe cộng đồng. Với sự nhận diện và điều trị thích hợp, tỷ lệ nhiễm trùng có thể được giảm xuống.

Nếu bạn thường xuyên phát triển các vết loét sinh dục từ herpes, bạn có thể dùng một liều thấp của thuốc kháng virus mỗi ngày để giảm nguy cơ phát triển các đợt tái phát. Điều này cũng sẽ giảm nguy cơ truyền nhiễm cho bạn tình của bạn. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể truyền nhiễm, vì vậy việc sử dụng bao cao su và các thực hành tình dục an toàn vẫn là cách tốt nhất để tránh nhiễm herpes tiềm ẩn.

Các bệnh lây qua đường tình dục (STI) được chẩn đoán như thế nào?

Nếu bạn đang hoạt động tình dục, bạn nên nói chuyện với bác sĩ chăm sóc sức khỏe về nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục và liệu bạn có cần được xét nghiệm hay không. Điều này đặc biệt quan trọng vì nhiều bệnh lây qua đường tình dục thường không gây ra triệu chứng.

Một số bệnh lây qua đường tình dục có thể được chẩn đoán trong quá trình khám sức khỏe hoặc thông qua xét nghiệm STI. Một số xét nghiệm bao gồm kiểm tra dưới kính hiển vi của vết loét hoặc dịch tiết từ âm đạo, dương vật, hoặc hậu môn. Các xét nghiệm máu có thể chẩn đoán các loại bệnh lây qua đường tình dục khác.

Điều trị các bệnh lây qua đường tình dục (STI) như thế nào?

Việc điều trị STD phụ thuộc vào tình trạng nhiễm trùng. Trong trường hợp bệnh lậu và bệnh chlamydia, bác sĩ thường sẽ tiêm kháng sinh để điều trị bệnh lậu và uống kháng sinh để điều trị bệnh chlamydia.

Herpes sinh dục là một bệnh nhiễm trùng suốt đời không có cách chữa khỏi. Tuy nhiên, các vết loét da phồng rộp sẽ không kéo dài lâu nếu bạn điều trị herpes sinh dục bằng thuốc kháng vi-rút đường uống ngay khi các triệu chứng của một cơn xuất hiện. 

Nếu bạn bị các cơn thường xuyên, bạn nên yêu cầu bác sĩ kê đơn thuốc kháng vi-rút, chẳng hạn như acyclovir ( Zovirax ), famciclovir ( Famvir ) hoặc valacyclovir ( Valtrex ) để bạn có thể dùng thuốc khi cần. Uống thuốc kháng vi-rút mỗi ngày có thể làm giảm tần suất các cơn tới 80 phần trăm ở những người bị các cơn herpes sinh dục nghiêm trọng thường xuyên.

Bệnh giang mai thường được điều trị bằng một hoặc nhiều mũi tiêm penicillin. Mụn cóc sinh dục có thể được điều trị bằng cách đông lạnh hoặc bôi thuốc tại chỗ . Bác sĩ cũng có thể kê đơn kem tăng cường miễn dịch để giúp chống lại vi-rút.

HIV không thể chữa khỏi, nhưng có thể điều trị bằng một loại thuốc kết hợp được gọi là liệu pháp kháng vi-rút hoạt tính cao (HAART). Thuốc HAART phải được dùng hàng ngày trong suốt quãng đời còn lại của bạn. Tuy nhiên, sự kết hợp thuốc này đã biến HIV từ một căn bệnh chết người thành một căn bệnh mãn tính có thể điều trị được.